Waarom vliegen vliegtuigen niet steeds sneller?

Minicollege door TicketSpy Ingmar (Amsterdam)

Bij het opstijgen gaat het vliegtuig steeds sneller rijden, waarna het opstijgt en pas bij de landing gaat de rem er weer op. Toch vliegen we al sinds de tijd van de straalmoter even snel. Een trip naar New York duurde in 1970 ook al zo’n 8 uur. Het enige  verschil lijkt dan toch de zuinigheid van het toestel te zijn… Maar is dit wel zo? Vandaag een mini college over hoe de vliegtuigen zich hebben ontwikkeld in de afgelopen decennia.

Met propellors!

Na de tweede wereld oorlog was er een groot overschot aan vliegtuigen. Alle vliegtuigen die voornamelijk als transporttoestel gebruikt waren werden snel omgebouwd om gebruikt te worden op de belangrijkste routes tussen de Europese steden. Al in 1950 waren er meer routes geopend dan er voor de oorlog in gebruik waren. Veel van deze routes werden gevlogen met de C47, de Dakota. Een betrouwbaar maar klein en oncomfortabel vliegtuig wat ook nog eens door ouderwetse “piston motoren” werd aangedreven met als slechte factor de snelheid. Voor de jaren 50 was dit toestel echter een prima werkpaard, er zijn in die jaren vele mensen mee vervoerd op reis naar een belangrijke vergadering of gewoon voor de fun, maar wel tegen een prijs want vliegen was in die tijd alleen weggelegd voor de elite en zakenmensen.

Broodje met koffie uit de kan

In de jaren 60 werden toestellen groter en goedkoper en werd vliegen ook interessant voor het grote publiek. Een weekje Mallorca met een vlucht was heel spectaculair. Dat je aan boord bij “Martins Air Charter”, de oude naam van het door Martin Schröder opgerichte MartinAir, niet meer dan een gesmeerd broodje kaas met een bakkie pleur uit een thermoskan kreeg was bijzaak. Je vloog naar Mallorca en dat voor een interessante prijs. Tegelijkertijd begonnen de meeste maatschappijen ook aan een Atlantisch avontuur, met grote propellor toestellen werd de Atlantische oceaan overgevlogen op weg naar steden als New York, Boston en Toronto. Met als tussenstop Shannon in Ierland en Gander in Canada, want in 1 keer de oceaan over konden deze toestellen niet.

Steeds groter

De jaren 70 luidden een heel nieuwe tijd in, met de introductie van de Boeing 707 en 747, de DC8- en DC-10 en de Lockheed L1011 kregen maatschappijen ineens toestellen met meer dan 300 stoelen in handen. Een flinke verlaging van de prijs per stoel en dus per ticket was het gevolg. Ter vergelijking, de C47 kon 21 passagiers vervoeren, de Boeing 747 vervoerde er met gemak 350. Daarnaast was ook de snelheid en bereik van deze nieuwe jets iets heel speciaals. Ineens vloog je non-stop van Amsterdam naar New York en dat met een snelheid die 2 keer zo hoog lag als met de traditionele “prop”.

Sneller dan het geluid

Al sinds de jaren 70 waren de Britten en Fransen bezig met de ontwikkeling van een nieuw type vliegtuig, dit toestel zou de Wereld veranderen en de basis leggen voor een nieuwe toekomst. De toekomst van supersonische passagiersvliegtuigen. Inderdaad, de Concorde was comfortabel, hij telde slechts 119 stoelen en was bijzonder snel. De normale snelheid lag makkelijk rond de 2200 kilometer per uur. Op routes tussen Londen en New York was de vliegtijd nog maar 4 uur, een flink verschil! Helaas zijn er maar zo’n 30 toestellen geproduceerd en vlogen alleen British Airways en Air France met dit magnifieke toestel. Zuinig was hij trouwens niet, tijdens het taxien tussen de gate en de baan verbruikte het toestel evenveel brandstof als nodig was voor een retourvlucht tussen Amsterdam en Londen. De introductie van de kleinere, zuiniger en langzamere Boeing 757 en 767 en de Airbus 300 en 310 in de jaren 80 markeerde het eind van het decennium en sinds die tijd is het stil!

En nu……..

In de jaren 90 en de nieuwe eeuw zijn er goede ontwikkelingen geweest in de luchtvaart, maar deze zijn weinig opmerkelijk te noemen. Waar elk decennia een nieuw thema ontsprong is sinds de jaren 90 weinig meer gebeurt. Uitzondering is voor de Airbus A380, de superjumbo die volledig dubbeldeks is en zelfs een douche bevat. Het is ineens heel belangrijk geworden dat een stoel zo min mogelijk per kilometer kost, de tijden van de “limitless sky” zijn dus echt helemaal voorbij.

Zie je dat sinds de jaren 50 vliegtuigen steeds groter, sneller en verder kunnen vliegen. Sinds de jaren 90 heeft die trend zich deels omgedraaid en is het juist belangrijk om frequentie te bieden. Hiervoor zijn kleinere vliegtuigen nodig. Ze moeten echter wel net zo ver kunnen vliegen als hun voorgangers en daarbij nog een flink stuk zuiniger zijn. Tel daarbij op dat met de stijgende brandstofprijs de kosten per stoel weer stijgen bij kleinere toestellen zou het zo maar eens kunnen zijn dat de toestellen toch weer groter gaan worden in de toekomst! Misschien vlieg jij over 20 jaar wel in een toestel met meer dan 1000 stoelen in 2 uur van Amsterdam naar New York voor een dagje shoppen!